Pełnomocnictwa

Większość czynności prawnych można dokonać przez pełnomocnika, pod warunkiem, że ustanowiony zostanie on zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Wyjątkiem jest sporządzenie testamentu oraz poświadczenie dziedziczenia.

W polskim systemie prawnym funkcjonuje kilka różnych typów pełnomocnictw. Podstawowym jest pełnomocnictwo ogólne, którego mocodawca udziela do wykonywania czynności nieprzekraczających zakresu zwykłego zarządu (w tym do administrowania swoim majątkiem).

Wyróżnia się także tzw. pełnomocnictwo rodzajowe, czyli udzielane po to, by pełnomocnik mógł w imieniu mocodawcy cyklicznie wykonywać określony rodzaj czynności.

Następnym rodzajem jest pełnomocnictwo szczególne, które precyzyjnie określa zakres kompetencji udzielanych pełnomocnikowi przez mocodawcę, na przykład nabycie konkretnej nieruchomości.

Inny typ pełnomocnictwa to pełnomocnictwo procesowe, pozwalające pełnomocnikowi na reprezentowanie mocodawcy w trakcie czynności sądowych – w tym na stawiennictwo w sądzie, uczestnictwo w rozprawach itp. W przypadku tego rodzaju pełnomocnictwa istnieją ograniczenia w zakresie podmiotów mogących występować jako pełnomocnik procesowy. Szczegółowe regulacje prawne dotyczące pełnomocnictwa procesowego zawarto w Kodeksie postępowania cywilnego (art. 86–97).

Pełnomocnictwo notarialne może przybrać jedną z dwóch form:

pełnomocnictwa z podpisem notarialnie poświadczonym (stosuje się je do pełnomocnictw ogólnych oraz w przypadkach, gdy przepisy prawa uznają za wystarczającą właśnie taką formę pełnomocnictwa, np. aby dokonać sprzedaży udziałów w kapitale zakładowym spółki z o.o. albo sprzedaży przedsiębiorstwa, w skład którego nie wchodzi żadna nieruchomość),
pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego (są wymagane m.in. w każdym przypadku zbycia lub nabycia nieruchomości, ale może być także stosowane do czynności, które nie wymagają tej formy).

W jakich sytuacjach może być potrzebne pełnomocnictwo notarialne?

Pełnomocnictwa mogą zostać sporządzone w formie aktu notarialnego, nawet jeśli dana czynność tej formy nie wymaga. Posiadanie takiego pełnomocnictwa notarialnego jest korzystne z kilku powodów:

daje pewność, że dokument został sformułowany prawidłowo i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,
daje pewność, że pełnomocnictwo zostało skutecznie udzielone przez osobę wskazaną jako mocodawca, ponieważ notariusz sprawdza tożsamość takiej osoby, rozmawia z nią i nabiera pewności, że osoba ta jest w pełni władz umysłowych i wie, co chce zrobić,
umożliwia posługiwanie się tym samym egzemplarzem pełnomocnictwa wielokrotnie,
pozwala wyeliminować możliwość zakwestionowania pełnomocnictwa przez urzędy, instytucje publiczne czy osoby fizyczne.

Co daje pełnomocnictwo notarialne?

Ustanowione pełnomocnictwo daje mocodawcy przede wszystkim większą swobodę działania, ponieważ pełnomocnik może go zastąpić w wykonywaniu określonych przez treść pełnomocnictwa czynności.

Należy jednak podkreślić, że pełnomocnictwo nie jest umową, a zatem pełnomocnik nie musi wykonywać czynności określonych w pełnomocnictwie – ma jedynie możliwość ich wykonania zamiast mocodawcy, który nie wyzbywa się prawa do działania osobiście.

Kto może zostać pełnomocnikiem notarialnym?

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem pełnomocnikiem może zostać każda osoba. Okoliczność, że pełnomocnik jest ograniczony w zdolności do czynności prawnych, nie ma wpływu na ważność czynności dokonanej przez niego w imieniu mocodawcy.

Kiedy wygasa pełnomocnictwo notarialne?

Pełnomocnictwa notarialne nie posiadają terminu ważności (udzielane są bezterminowo), o ile treść pełnomocnictwa nie stanowi inaczej. Jeżeli jednak termin został określony, to upoważnienie notarialne wygasa automatycznie wraz z upływem tej daty. Zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego wygaśnięcie ważności pełnomocnictwa następuje również wtedy, gdy:

dojdzie do śmierci mocodawcy,
ustanie stosunek prawny, na podstawie którego zostało udzielone pełnomocnictwo,
dojdzie do utraty pełnej i ograniczonej zdolności do czynności prawnych przez pełnomocnika (np. gdy zostanie całkowicie ubezwłasnowolniony),
pełnomocnik zrzeknie się swego pełnomocnictwa,
zostanie spełniona czynność, do której umocowany był pełnomocnik,
nastąpi śmierć pełnomocnika,
nastąpi likwidacja osoby prawnej udzielającej pełnomocnictwa.

Jak odwołać pełnomocnictwo notarialne?

Obowiązujące aktualnie w Polsce przepisy prawa stanowią, że udzielone pełnomocnictwo może zostać w każdej chwili odwołane przez mocodawcę – bez konieczności podawania przyczyny. Co ważne, brak zgody pełnomocnika na odwołanie nie ma żadnego znaczenia – jego zgoda nie jest potrzebna, by było ono skuteczne, a samo odwołanie pełnomocnictwa może zostać dokonane w dowolnej formie, niezależnie od tego, w jakiej formie uprzednio zostało udzielone. Oznacza to, że odwołanie pełnomocnictwa notarialnego nie wymaga sporządzenia w formie aktu notarialnego. Do odwołania pełnomocnictwa może dojść na przykład przez przekazanie pełnomocnikowi: informacji ustnej, wysłanie e-maila, wysłanie SMS-a, wysłanie pisma odwołującego.

Należy jednak pamiętać, że mocodawca musi skutecznie zawiadomić pełnomocnika, że pełnomocnictwo zostało odwołane.

Niestety w przypadku odwołania każdego pełnomocnictwa, notarialnego czy zwykłego, powstać może problem, gdy pełnomocnik, któremu skutecznie odwołano pełnomocnictwa, nadal będzie się nim posługiwać. Wtedy pełnomocnikowi takiemu grozi odpowiedzialność. Rozwiązaniem tego problemu byłoby wprowadzenie obowiązkowego rejestru pełnomocnictw udzielanych w formie aktu notarialnego. O utworzenie takiego rejestru notariat stara się od wielu lat.

Pełnomocnictwo notarialne – koszty

Wysokość opłaty za pełnomocnictwo notarialne jest uzależniona od wielu czynników. Pierwszym z nich jest kwota wynagrodzenia notariusza, ustalona w oddzielnych regulacjach prawnych (Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej). W przypadku pełnomocnictwa dla jednej konkretnej czynności opłata wynosi 30,00 zł + podatek VAT, dla dwóch lub więcej czynności taksa wynosi 100,00 zł + podatek VAT.

Dodatkowy koszt stanowi opłata za wypisy pełnomocnictwa w kwocie 6,00 zł + podatek VAT za każdą stronę wypisu aktu notarialnego.

Znajdź notariusza

Wpisz imię, nazwisko, miasto lub nazwę ulicy:

lub ZNAJDŹ W POBLIŻU

Pomoc Ukrainie

Notariusz najbliżej Ciebie